HISTORISCHE GEBOUWEN rondom PALEIS NOORDEINDE

Monumenten de moeite waard om bij stil te staan.

De Waalse Kerk,
Noordeinde 23a-25, 1807-1808;

architect: J. van Duijfhuijs.
Het is een eenvoudige, neoclassistische kerk gebouwd met een gift van Lodewijk Napoleon.

De Gotische Zaal,
Paleisstraat 3 1840-1842
Architect: Koning Willem II.

Gebouwd in Engelse gotiekstijl en door een lage vleugel verbonden met Paleis Kneuterdijk, waar Willem II woonde. De Gotische zaal is thans in gebruik bij o.a. de Raad van State. De Raad van State organiseert op iedere tweede en vierde woensdag van de maanden september tot en met juni gratis lunchpauze-concerten, waarin het orgel van de Gotische zaal centraal staat. Bij uitzondering wordt de Gotische zaal beschikbaar gesteld aan derden, onder andere aan de Stichting Muziek in de Gotische zaal. Deze stichting organiseert, niet gratis, iedere derde vrijdag van de maand (behalve in juli en augustus) Koorconcerten.

Mercuriusgebouw,
Noordeinde 43 1901;
Architecten: Z. Hoek en J.T. Wouters.

Het eerste grote handelskantoorgebouw van Den Haag, voor de Nederlands-Indische Cultuurmaatschappijen. Dit gebouw werd in vier maanden gebouwd! Met de hoge stalen puien en met zijn gele steen, natuursteen elementen en driezijdige erker is het een opvallende verschijning. Het werd in 1985 verbouwd tot 28 zg. HAT-woningeenheden.

Paleisje van Fagel,
Noordeinde 140

Dit, door horeca opgedeelde gebouw, laat van buiten aan niets meer zien welk een voornaam huis dit was. Zo voornaam dat er een heel boek aan gewijd werd, Noordeinde 140 (J.v. Been). Binnen zijn nog prachtige plafonds te zien en schoorsteenpartijen. Maar van het interieur werd veel gebruikt voor de inrichting van het Paleis Lange Voorhout, nu museum. In een deel van de de tuin zijn nu horeca terrassen.

Noordeinde 164,
Een interessant voorbeeld van Art Nouveau. De gevel van dit huis uit 1700 werd in 1900 ontworpen door de architecten H.E.M. Rademekers en K. Meijer. Open portieken zijn in 1880 in trek voor winkelpanden met apart bovenhuis. De blinde muur van het portiek heeft een tegeltableau van de aardewerkfabriek Holland uit Utrecht. Deuren zijn voorzien van hekwerk met elegant koperen brievenbussen en handvatten.

Prins Taveerne,
Noordeinde 165.

De oudste stukken dateren uit 1592. De grond aan de beek werd aangekocht voor twee huisjes door Otto van Steensel. In een acte van 1636 wordt voor het eerst melding gemaakt van de herberg "De Groene Valck" welke naam later werd veranderd in "De Kleine Witte" en na de laatste, grote, verbouwing in "Prins' Taveerne".

In 't Noordeinde zijn nog exploitatie hofjes uit de 17de eeuw, waarvan het Severie hofje door Stichting Stadsherstel o.l.v. Dhr. Lucas en Dhr. Molhuysen in de tachtiger jaren kundig werd gerestaureerd. Ook het Maziestraatje met winkels en woonhuizen (in 1640 nog 'een blekerij met peerdenstallen en carrosschuuren') ademt een hofjessfeer.

Hier is een zéér bescheiden en willekeurige greep gedaan uit de talrijke historische gevels. Het loont de moeite om met 't Gilde eens een wandeling door dit cultureel historisch winkelgebied te maken. Maar deze willekeurige keuze laat wel zien dat Kerk, Kunst, Koningshuis, Koopmanskantoor en Kroeg al eeuwen lang in 't Noordeinde zijn vertegenwoordigd.

Vereniging Buurtschap Noordeinde, Hans Kamerbeek 1 augustus 1998